فهرست مطالب
1285 شمسی در چنین روزی، مظفرالدین شاه قاجار فرمان تاسیس عدالتخانه را صادر کرد.
به گزارش ره آورد نیوز، 1285 شمسی مصادف با 1907 میلادی، درپی پافشاری و مبارزات مردم ایران برای برقراری حکومت مشروطه، سرانجام مظفرالدین شاه قاجار فرمان تاسیس عدالت خانه را صادر کرد.
بست‌نشینان در حرم حضرت عبدالعظیم، با واسطه قرار دادن سفیر عثمانی، خواسته‌های خویش از جمله تأسیس عدالت خانه در سراسر کشور را به دولت اطلاع دادند.
مظفرالدین شاه نیز که شور و هیجان مردم را در این امر دیده بود، بدون هیچ درنگی حکم تأسیس عدالتخانه را صادر کرد.
بدین ترتیب نخستین کوشش‌های مردم ایران به ثمر نشست و راه برای تحقق خواسته‌های مهم‌تر که همان پذیرش مشروطیت بود، هموار گشت.
به دنبال صدور این فرمان، آیت الله سید عبدالله بهبهانی و سید محمد طباطبایی به همراه سایر علما پس از یک ماه تحصُّن باشکوه و احترام فراوان و با استقبال مردم، وارد شهر شدند.
فرمان مشروطیت در یک نگاه
1283 شمسی آغاز فصلی نوین از مطالبات ظلم ستیزی در ایران بود که از کرمان آغاز و و در تهران نیز به مقابله استبداد و فساد ادامه پیدا کرد و به مهاجرت جمعی از علما به حرم حضرت عبدالعظیم و بسته شدن بازار و اجتماع در مساجد اصلی تهران منتهی شد.
با این تحصن و اعتراض، مطالبه “تاسیس عدالتخانه” به ثمر نشست و در مراحل بعدی نیز با درگیری مخالفان با صدراعظم عین الدوله و علاءالدوله حاکم تهران و کشته شدن تعدادی از مبارزان از جمله طلبه سید حسین و سیدعبدالحمید به اجتماع و تحصن علما در مسجد جامع بازار تهران تشدید شد.
همزمان با این تحولات، تحصن کسبه و اصناف در ٢٤ جمادی الاول ١٣٢٤ در سفارت انگلیس که در باغ قلهک قرار داشت، و پیوستن آزادیخواهان به متحصنان و کناره‌گیری عین الدوله از صدر اعظمی، منجر به فشارهای خارجی و داخلی و صدور فرمان مشروطیت در ١٤ جمادی الثانی ١٣٢٤ مصادف با ١٤ مرداد ١٢٨٥ شد.
در ادامه نظامنامه انتخابات مجلس شورای ملی با حضور سران مشروطه خواه در ١٣ رجب ١٣٢٤ به امضای مظفرالدین شاه رسید و انتخابات تهران با رای مستقیم و حضور ٦٠ نفر نمایندگان تهران، مجلس شورای ملی تشکیل گردید.
اولین جلسه در 14 مهر 1285 شمسی، با حضور وزیران و نمایندگان سفارتخانه‌های خارجی و علمای طرفدار مشروطه در کاخ گلستان توسط مظفرالدین شاه رسما افتتاح و صنیع الدوله به ریاست انتخاب شد.
پس از تشکیل مجلس و انتخاب نمایندگان شهرستان‌ها، قانون اساسی مشروطه در ٥١ ماده تدوین و به امضای مظفرالدین شاه و محمدعلی میرزا ولیعهد رسید.
این در حالی بود که در قانون اساسی اولیه، بدلیل عدم توجه به حقوق طبیعی و فطری و آزادی‌های فردی و اجتماعی منجر به گنجاندن قوانین اساسی فرانسه، انگلستان بلژیک و آمریکا گردید و متمم قانون اساسی در دوران سلطنت محمدعلی شاه با بروز مناقشاتی به تصویب وی رسید.
از طرف دیگر بحث توجه به احکام شرع در تدوین قانون اساسی از همان آغاز مطالبه عدالت طلبی که از دغدغه علمای طراز اول کشور و مشروطه از جمله آیات عظام آخوند خراسانی ، میرزا حسین خلیلی تهرانی، شیخ عبدالله مازندرانی؛ شیخ فضل الله نوری و سید محمد طباطبایی و… بود که در بروز جنبش مشروطه با ” تاسیس مجلس شورای ملی و لزوم اجرای قوانین شرع ” با شعار “مشروطه مشروعه “نمود پیدا کرد.
بروز نزاع میان محمدعلی شاه قاجار و برخی وکلای مجلس عامل اصلی وقایع محاصره بهارستان و اعزام لیاخوف روسی برای بمباران مجلس بود که در سال 1287 شمسی رخ داد.
سرکوب مشروطه خواهان و تخریب انجمن های وابسته و اعدام ملک المتکلمین و دستگیری سیدین روحانی مشروطه (آیت الله سید محمد طباطبایی و سید عبدالله بهبهانی )و تعدادی دیگر از وکلا، پناهنده شدن رییس مجلس وقت به سفارت فرانسه، پناهندگی حسن تقی زاده به سفارت انگلیس و تنی دیگر از وکلا به سفارتخانه هلند و ایتالیا و عثمانی، نزاع های سیاسی دربار و مجلس شورای ملی را تشدید نمود که در دوران انحلال بروز جنگ شهری در تبریز و مقابله با دربار و شاهزادگان در اصفهان و دیگر نقاط کشور بخش مهمی از تاریخ مشروطه می‌باشد.
یک نظر
تعقيب: محمد علی شاه، ششمین پادشاه قاجار در ایتالیا درگذشت - سایت خبری تحلیلی رهآورد