ژنرال رابرت هایزر

سفر مخفیانه ژنرال هایزر به تهران

ژنرال رابرت هایزر

1357 در چنین روزی؛ ژنرال رابرت هایزر، معاون وقت فرمانده نیروی هوایی آمریکا در اروپا به‌عنوان فرستاده ویژه واشنگتن روز چهارم ژانویه ۱۹۷۹ (۱۴ دی ۱۳۵۷) بدون اطلاع قبلی، با یک هواپیمای نظامی از بروکسل عازم تهران شد.

 

جهان در روزی که گذشت؛

به گزارش ره آورد نیوز، پس از کنفرانس گوادلوپ بود که ژنرال رابرت ‌هایزر، معاون وقت فرمانده نیروی هوایی آمریکا در اروپا به‌عنوان فرستاده ویژه واشنگتن روز چهارم ژانویه ۱۹۷۹ (۱۴ دی ۱۳۵۷) بدون اطلاع قبلی، با یک هواپیمای نظامی از بروکسل عازم تهران شد و بدون فوت وقت مذاکرات خود را با فرماندهان نظامی آغاز کرد.

 

خبر ورود ژنرال هایزر به تهران در روزنامه‌های عصر روز ۱۶ دی ۱۳۵۷، اعلام شده بود که معاون فرماندهی سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به دنبال تشکیل کنفرانس سران در «گوادلوپ» و در ساعات اولیه کنفرانس با ماموریت ویژه‌ای از طرف دولت آمریکا به تهران اعزام شده ‌است.
این جریان موجب پخش شایعاتی در میان مردم شد که آمریکا می‌خواهد مجددا کودتایی شبیه کودتای ۲۸ مرداد در ایران به راه بیندازد.
رادیوهای خارج از ایران نیز گزارش دادند، رابرت هایزر، ژنرال چهار ستاره با مقامات نظامی ایران دیدار و گفت‌وگو کرده و هدف دیدار او از ایران مشخص نشده است.
البته دلایل سفر هایزر به تهران را از دو بعد می توان بررسی کرد؛ یکی از نگاه مخالفان نظام شاهنشاهی و دیگر از دید طرفداران نظام مستقر.

نگاه مخالفان رژیم و موافقان رژیم شاه به سفر هایزر

مخالفان رژیم پهلوی هدف سفر مخفیانه ژنرال هایزر به تهران را بر هم زدن انقلاب در ایران و وقوع کودتا عنوان می کنند.

‌
مثلا پخش شایعاتی از این دست که، آمریکا می‌خواهد مجددا کودتایی شبیه کودتای ۲۸ مرداد در ایران به راه بیندازد.

طرفداران رژیم پهلوی در ایران اما از خیانت هایزر به شاه می‌گویند. از تلاش‌های او و دولت کارتر برای حمایت از انقلاب در ایران.

اما به نظر می‌رسد، هایزر در ایران چهار موضوع را دنبال می‌کرد:

اول، ممانعت از عملیات خودسرانه و حساب نشده ارتش پس از خروج شاه از ایران.
دوم، حمایت ارتش از دولت بختیار (جلوگیری از کودتای ارتش علیه دولت بختیار) را تضمین کند و از مخالفت سران ارتش برای خروج شاه از کشور جلوگیری کند.
سوم، وجود یک دولت قوی و پایدار که بتواند دوست آمریکا باشد.
چهارم، ممانعت از به تصرف ‌درآمدن وسایل و سلاح‌های مدرن آمریکایی توسط شوروی.

بر اساس تقسیم کاری که بین ویلیام سولیوان (سفیر وقت آمریکا در تهران) و هایزر صورت پذیرفته بود، سولیوان به مسائل سیاسی و نزدیکی با مخالفان مذهبی می‌‌پرداخت و هایزر به مسائل نظامی توجه می‌‌نمود.

 

سولیوان در خاطراتش می‌‌گوید هایزر علاوه بر حفظ وحدت و هماهنگی ارتش در مراحل حساس عزیمت شاه به خارج «یک وظیفه مهم دیگر آن، وادار ساختن فرماندهان و افسران به ترک سوگند وفاداری به شاه و اطاعت از حکومت غیرنظامی جدید (یعنی دولت بختیار) بود».

 

برنامه هایزر از دو طرح الف و ب تشکیل شده بود

یا ارتش با دولت همکاری می‌‌کند و یا اینکه با سقوط دولت، ارتش دست به کودتا بزند.

 

از آن‌طرف، برژینسکی (مشاور امنیت ملی آمریکا)، طرفدار سفت و سخت کودتای نظامیان بود.

 

سایرونس ونس (وزیر خارجه وقت آمریکا) در کتاب «توطئه در ایران» می‌‌گوید «مانع عمده ما برای ایجاد تفاهم و همکاری بین نظامیان و مخالفان، برژینسکی بود که با هرگونه تماس مستقیم ما با آیت‌‌اله خمینی،‌ مخالفت می‌‌کرد.

 

درحالی‌که هم بختیار و هم فرماندهان نظامی خواهان کمک برای مذاکره و توافق با آیت‌‌الله خمینی بودند، برژینسکی همچنان اصرار داشت که کارتر فرماندهان ایران را در اقدام به کودتا برای به‌دست گرفتن قدرت تشویق نماید.

بیشتر بدانید…
آغاز کنفرانس گوادلوپ و بررسی مسائل ایران
ژنرال هایزر
ژنرال رابرت هایزر

ژنرال رابرت هایزر که بود؟

ژنرال رابرت هایزر، ژنرال 4 ستاره نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا بود. او در جنگ‌های جهانی دوم، جنگ کره و جنگ ویتنام شرکت داشت و در جنگ جهانی دوم خلبان هواپیماهای معروف «ب 52» بود.

 

وی دارای بیش از ۵۰۰۰ ساعت پرواز با هواپیمای جنگی، ۲۰۰۰ ساعت پرواز با هواپیماهای سوخت‌رسان، ۱۴۰۰ ساعت پرواز یک‌نفره، و ۱۵۰۰ ساعت پرواز با هواپیماهای سبک بود.

 

هایزر تمام مدال‌های افتخار نیروی هوایی آمریکا را تصاحب کرده بود. او در ۲۲ سپتامبر ۱۹۹۷ در مرکز پزشکی پایگاه نیروی هوایی تراویس درگذشت.

منبع: موسسه مطالعات تاریخ معاصر

درباره‌ی morteza rahavard

دانش آموخته علوم سیاسی

همچنین ببینید

انقلاب روسیه

انقلاب روسیه؛ چرا منشویک‌ها شکست خوردند؟

در جریان انقلاب روسیه این الکساندر کرنسکی به رهبری منشویک‌ها بود که تلاش داشت دموکراسی هرچند نیم‌بند را برای روسیه به ارمغان بیاورد، اما تلاش‌هایش به سرانجام نرسید و بلشویک‌ها که تندرو تر بودند قدرت را قبضه کردند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

© انتشار کل مطالب یا قسمتی از آن تنها با ذکر منبع سایت بصورت لینک، مجاز است