فهرست مطالب
در 22 ژوئن 1941 مصادف با تیر ماه 1320، آلمان تهاجم خود را به اتحاد جماهیر شوروی در طول جنگ جهانی دوم با رمز عملیات بارباروسا آغاز کرد.
تاریخ امروز؛
به گزارش ره آورد نیوز، رهبر نازی ها، آدولف هیتلر فکر میکرد به یک پیروزی سریع در شوروی دست خواهد یافت، اما پس از موفقیت اولیه، جنگ طولانی شد و در نهایت به دلیل اشتباهات استراتژیک و هوای سخت زمستان، و همچنین مقاومت مصمم ارتش سرخ شوروی عملیات با شکست مواجه شد.
پیمان عدم تجاوز آلمان و شوروی
در آگوست 1939، آلمان با اتحاد جماهیر شوروی به رهبری ژوزف استالین پیمانی امضا کرد که در آن دو کشور توافق کردند که برای مدت 10 سال اقدام نظامی علیه یکدیگر انجام ندهند.
با توجه به تاریخچه درگیری های تلخ بین دو ملت، پیمان عدم تجاوز آلمان و شوروی جهان را شگفت زده کرد.
در واقع هیتلر می خواست معاهده دفاعی متقابل موجود بین فرانسه و اتحاد جماهیر شوروی را خنثی کند و اطمینان حاصل کند که شوروی در هنگام حمله آلمان به هدف بعدی خود، یعنی لهستان، در کنارش خواهد ایستاد.
ره آورد نیوز را در اینستاگرام دنبال کنید؛ روی نوشته کلیک کنید…
این پیمان شامل طرحهای محرمانه برای تقسیم لهستان به حوزههای نفوذ بود که آلمان نیمه غربی این کشور و اتحاد جماهیر شوروی شرق را ضمیمه کند.
تصمیم هیتلر برای حمله به اتحاد جماهیر شوروی
3 سپتامبر 1939، دو روز پس از حمله نیروهای نازی به لهستان، فرانسه و بریتانیا به آلمان اعلام جنگ کردند.
آلمان پس از هشت ماه جنگ به اصطلاح ساختگی، با عملیاتی موسوم به جنگ رعد و برق، بلژیک، هلند، لوکزامبورگ و فرانسه را تنها در شش هفته از آغاز می 1940 فتح کرد.
با شکست فرانسه و باقی ماندن تنها بریتانیا در مقابل آلمان در اروپا، هیتلر به سمت هدف نهایی خود یعنی اتجاد جماهیر شوروی متمرکز شد. در واقع گسترش آلمان به شرق، یا Lebensraum (فضای زندگی) که بقای مردم آلمان را تضمین می کرد، ایدهای بود که هیتلر در سر داشت.
این امر مستلزم شکست اتحاد جماهیر شوروی و استعمار سرزمینهای آن، بهویژه اوکراین غنی از منابع، توسط آلمانهای «آریایی» بود تا جمعیت بومی اسلاو آن، که هیتلر آنها را از نظر نژادی پستتر میدید، بود.
در پایان سال 1940، هیتلر دستورالعمل شماره 21 پیشوا را صادر کرد، دستوری برای تهاجم برنامه ریزی شده آلمان به اتحاد جماهیر شوروی.
این تهاجم با نام رمز عملیات بارباروسا – برگرفته از نام مستعار امپراتور قدرتمند روم مقدس قرون وسطی فردریک اول (1122-1190) – از نیروهای آلمانی خواست تا در امتداد خطی که از شمال به جنوب از بندر آرکانجل تا بندر آستاراخان در ولگا پیشروی کنند.
آغاز عملیات بارباروسا – ژوئن 1941
هیتلر امیدوار بود که موفقیت حمله رعد آسا در اروپای غربی را تکرار کند و یک پیروزی سریع بر ملت عظیمی که او به عنوان دشمن قسم خورده آلمان میدید به دست آورد.
در 22 ژوئن 1941، بیش از 3 میلیون نیروی آلمانی و نیروهای محور در طول یک جبهه 1800 مایلی به اتحاد جماهیر شوروی حمله کرده و عملیات بارباروسا را آغاز کردند.
مطالب مرتبط…
نبرد اوکیناوا؛ آخرین نبرد جنگ جهانی دوم به پایان رسید
تاریخ امروز؛ نبرد دریایی فیلیپین در جنگ جهانی دوم
تقابل وینستون چرچیل و آدولف هیتلر در جنگ جهانی دوم
این بزرگترین نیروی تهاجم آلمان در جنگ بود که حدود 80 درصد از ورماخت، نیروهای مسلح آلمان و یکی از قدرتمندترین نیروهای تهاجم تاریخ را تشکیل می داد.
با وجود هشدارهای مکرر، استالین باور نکرد که هیتلر در حال برنامه ریزی برای حمله است و تهاجم آلمان، ارتش سرخ را ناآماده گرفتار کرد.
با یک حمله سه جانبه به سمت لنینگراد در شمال، مسکو در مرکز و اوکراین در جنوب، لشکرهای زمینی آلمان و لوفت وافه (نیروی هوایی) به شوروی کمک کردند. تنها در روز اول حمله، لوفت وافه موفق شد بیش از 1000 هواپیمای شوروی را ساقط کند.
نیروهای آلمانی در ابتدا به سرعت در امتداد جبهه وسیع حرکت کردند و میلیون ها سرباز شوروی را به اسارت گرفتند.
Einsatzgruppen یا جوخه های مرگ مسلح اس اس، بسیاری از غیرنظامیان، به ویژه یهودیان اتحاد جماهیر شوروی را اعدام کردند.
حمله به مسکو
در حالی که نازیها دستاوردهای زیادی داشتند، تلفات سنگینی نیز متحمل شدند، زیرا برتری عددی ارتش سرخ شوروی و قدرت مقاومت آنها بیشتر از حد انتظار بود.
تا پایان ماه اوت، در حالی که نیروهای زمینی آلمان تنها 350 کیلومتری پایتخت شوروی بودند، هیتلر – به دلیل اعتراضات ژنرال هایش – دستور داد که حرکت علیه مسکو به نفع تمرکز بر اوکراین به سمت جنوب به تعویق بیفتد.
کیف تا پایان سپتامبر به دست ورماخت افتاد. در شمال، آلمانی ها موفق شدند (با کمک متحدان فنلاند) ارتباط لنینگراد را از بقیه روسیه قطع کنند، اما آنقدر قوی نبودند که خود شهر را تصرف کنند. در عوض، هیتلر به نیروهای خود دستور داد تا لنینگراد را گرسنه نگه دارند و محاصره ای را آغاز کنند که در نهایت حدود 872 روز به طول انجامید.
در اوایل اکتبر، هیتلر دستور آغاز عملیات تایفون، حمله آلمان به مسکو را صادر کرد.
این تأخیر به شوروی فرصت داده بود تا دفاع از پایتخت خود را با حدود 1 میلیون سرباز و 1000 تانک جدید T-34 تقویت کنند.
پس از یک حمله اولیه موفقیت آمیز، جاده های گل آلود پاییز – معروف به Rasputitsa یا فصل باتلاق – به معنای واقعی کلمه حمله آلمان را در خارج از مسکو متوقف کردند.
در اواسط نوامبر، نیروی زمینی آلمان آخرین تلاش خود را برای محاصره مسکو انجام دادند و به 20 کیلومتری شهر رسیدند.
اما نیروهای کمکی از سیبری به ارتش سرخ کمک کرد تا حمله را دفع کند و با فرا رسیدن هوای زمستانی، حمله آلمان را برای همیشه متوقف کنند.
نیروهای شوروی در اوایل دسامبر یک ضد حمله غافلگیرکننده انجام دادند و آلمانی ها را در حالت دفاعی قرار دادند و آنها را مجبور به عقب نشینی کردند.
شکست عملیات بارباروسا
عملیات بارباروسا با وجود دستاوردهای ارضی و آسیب های وارد شده به ارتش سرخ، در هدف اصلی خود شکست خورد؛ یعنی وادار کردن اتحاد جماهیر شوروی به تسلیم شدن.
اگرچه هیتلر آب و هوای زمستانی را عامل شکست حمله مسکو میدانست، اما کل عملیات از فقدان برنامهریزی استراتژیک بلندمدت رنج میبرد.
آلمانیها که روی یک پیروزی سریع حساب میکردند، نتوانستند خطوط تدارکات کافی برای مقابله با مسافتهای وسیع را ایجاد کنند.
آنها همچنین قدرت مقاومت شوروی را که استالین ماهرانه با فراخوان هایش برای دفاع از «مادر روسیه» تشویق می کرد، دست کم گرفته بودند.
نبرد در جبهه شرقی به پایان نرسیده بود و هیتلر در ژوئن 1942 دستور حمله راهبردی بزرگ دیگری را علیه اتحاد جماهیر شوروی صادر کرد؛ اما به لطف موانع مشابه، سرانجام این عملیات نیز با شکست مواجه شد و نبرد استالینگراد در سال 1943 به تغییر قاطع جریان جنگ جهانی دوم کمک کرد.