فهرست مطالب
در سال 1499 میلادی، گروهی از کشورها معاهده ای را برای تشکیل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، که معمولاً به نام پیمان ناتو شناخته می‌شود، امضا کردند.
به گزارش ره آورد نیوز، در چهار سال ابتدایی پس از پایان جنگ جهانی دوم، اروپای غربی و شرقی توسط جنگ سرد تقسیم شده بودند. در این بین معاهده بین ایالات متحده آمریکا، کانادا و 10 کشور اروپای غربی به امضاء رسید که از امضاکنندگان آن خواسته بود تا در صورت حمله به یکی از کشورهای عضو، از یکدیگر حمایت نظامی کنند.
از زمان آغاز به کار پیمان آتلانتیک شمالی، عضویت ناتو به 31 کشور افزایش یافته و به کشورهای اروپای شرقی نیز گسترش یافته است.
در اینجا چند قسمت مهم در تاریخ ناتو آورده شده است؛ با ره آوردنیوز همراه باشید…
1. تقویت نظامی پیمان ناتو در طول جنگ کره آغاز شده بود
مرحله اول سازماندهی نظامی در مقیاس بزرگ ناتو مستقیماً با هیچ تهدیدی علیه 12 کشور عضو آن مرتبط نبود. در عوض، این جنگ ناشی از جنگ نیابتی با اتحاد جماهیر شوروی بود که در آن ایالات متحده آمریکا و سایر اعضای ناتو حق مداخله را احساس می‌کردند.
پس از جنگ جهانی دوم، کشورهای متفقین شبه جزیره کره را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم کردند که منجر به ایجاد یک دولت متحد شوروی در شمال و یک دولت همسو با آمریکا در جنوب شد. در سال 1950، کره شمالی به کره جنوبی حمله کرد و جرقه جنگ کره را آغاز کرد. ایالات متحده و سایر اعضای ناتو به طور جداگانه نیروهای خود را برای جنگ با کره شمالی اعزام کردند. در همین حال، ناتو شروع به جمع آوری و سازماندهی زیرساخت‌های نظامی خود با این فرض کرد که باید علیه حملات آینده اتحاد جماهیر شوروی و متحدانش مبارزه کند.
ناتو یک ستاد نظامی به نام ستاد عالی نیروهای متفقین در اروپا (SHAPE) ایجاد کرد و فرمانده عالی نیروهای متفقین، دوایت دی. آیزنهاور را به رهبری آن منصوب کرد. علاوه بر این، ناتو یک طرح دفاعی بلند مدت ایجاد کرد و اولین رزمایش دریایی خود را در مقیاس بزرگ انجام داد.
در زمان پایان رسمی جنگ کره در سال 1953، ناتو یک حضور نظامی بین المللی قابل توجه ایجاد کرده بود.
2. پیوستن آلمان غربی به پیمان آتلانتیک شمالی به راه اندازی پیمان ورشو کمک کرد
12 کشور اصلی که در سال 1949 ناتو را تشکیل دادند شامل بلژیک، کانادا، دانمارک، فرانسه، ایسلند، ایتالیا، لوکزامبورگ، هلند، نروژ، پرتغال، بریتانیا و ایالات متحده بودند.
در سال 1952، ناتو دو عضو جدید یونان و ترکیه را به دست آورد. سپس، در سال 1955، ناتو به آلمان غربی اجازه داد تا به صفوف آن ملحق شود.
پس از جنگ جهانی دوم، متفقین آلمان نازی را تقسیم کردند و برنامه خلع سلاح را برای جلوگیری از تهاجم نظامی آلمان در آینده آغاز کردند. آلمان غربی با ایالات متحده آمریکا و بسیاری از دیگر کشورهای ناتو متحد شد، در حالی که آلمان شرقی با اتحاد جماهیر شوروی متحد شد.
با این حال، در سال 1955، آلمان غربی به ناتو پیوست و شروع به تجهیز مجدد کرد؛ اتحاد جماهیر شوروی از این امر اصلا راضی نبود.
کمتر از دو هفته پس از پیوستن رسمی آلمان غربی به ناتو، شوروی و هفت کشور دیگر در شرق اروپا پیمان ورشو را امضا کردند. مانند پیمان آتلانتیک شمالی در سال 1949 که ناتو را تأسیس کرد، پیمان ورشو از همه امضاکنندگان خود خواست تا در صورت حمله از یکدیگر دفاع کنند. این پیمان همراه با اتحاد جماهیر شوروی شامل آلبانی، بلغارستان، چکسلواکی، آلمان شرقی، مجارستان، لهستان و رومانی بود.
3. فرانسه پس از 40 سال حمایت نظامی خود از پیمان آتلانتیک شمالی را پایان داد
ناتو یک سازمان سیاسی و همچنین نظامی است. با این حال، در سال 1966، یکی از اعضای موسس ناتو – فرانسه – تصمیم گرفت از تعهدات نظامی خود در قبال ناتو خارج شود.
رئیس جمهور فرانسه که این تصمیم را گرفت، شارل دوگل، سرتیپ معروفی بود که به آزادی فرانسه تحت اشغال نازی ها و ایجاد یک دولت موقت بلافاصله پس از عقب نشینی آلمان ها کمک کرده بود.
اگرچه فرانسه در سال‌های اولیه شکل گیری ناتو نقش مهمی ایفا کرده بود، دوگل از موقعیت فرانسه در این سازمان ناراضی بود و با سایر کشورهای عضو درگیر شد. علاوه بر این، او می خواست استقلال نظامی فرانسه را ایجاد کند.
فرانسه تا سال 2009 و در دوران ریاست جمهوری نیکلا سارکوزی به ناتو پیوست. در آن زمان، خیلی چیزها تغییر کرده بود: جنگ ویتنام و جنگ سرد به پایان رسیده بود، 11 سپتامبر اتفاق افتاد و ایالات متحده چندین سال در جنگ های خود در افغانستان و عراق بود.
4. ناتو برای اولین بار پس از 11 سپتامبر به تعهد نظامی ماده 5 خود استناد کرد.
ناتو در طول جنگ سرد، با ماده 5 پیمان آتلانتیک شمالی که خواستار دفاع جمعی شده بود، یک حضور نظامی قوی ایجاد کرد. با این حال، ناتو هرگز به طور رسمی این ماده را در طول جنگ سرد مورد استناد قرار نداد. در واقع، اولین باری که ناتو تا کنون ماده 5 را مورد استناد قرار داد، پس از حملات 11 سپتامبر به ایالات متحده در سال 2001 بود. در اکتبر آن سال، ناتو اولین عملیات ضد تروریستی خود را آغاز کرد که در آن چندین کشور عضو ناتو به گشت زنی در حریم هوایی ایالات متحده آمریکا پرداختند.
در این زمان، ناتو چهار عضو دیگر را پذیرفته بود؛ اسپانیا در سال 1982، جمهوری چک، مجارستان و لهستان در سال 1999 به آن ملحق شدند. به طور قابل توجهی، سه کشور آخر اعضای سابق پیمان ورشو بودند که در سال 1991 پایان یافته بود.
5. پس از جنگ سرد، کشورهای سابق پیمان ورشو به ناتو پیوستند
اتحاد مجدد آلمان شرقی و غربی و انحلال اتحاد جماهیر شوروی نشان دهنده پایان جنگ سرد بود. در طول سه دهه بعد، اعضای سابق پیمان ورشو شروع به پیوستن به ناتو کردند.
آلمان شرقی اولین متحد اتحاد جماهیر شوروی سابق شد که به لحاظ فنی به آلمان غربی پیوست که قبلاً عضو آن بود. علاوه بر آن جمهوری چک، مجارستان و لهستان در سال 1999، عضو ناتو شدند.
ناتو همچنین کشورهای عضو پیمان ورشو را نیز به جمع خود پذیرفت و کشورهای بلغارستان، رومانی و اسلواکی (که قبلاً بخشی از چکسلواکی با جمهوری چک بود) در سال 2004 به جمع خود پذیرفت. آلبانی نیز که در سال 1968 از پیمان ورشو خارج شده بود در سال 2009 به ناتو پیوست.
کشورهای بالتیک، استونی، لتونی و لیتوانی – که بخشی از اتحاد جماهیر شوروی بودند – نیز در سال 2004 به ناتو پیوستند.
مقدونیه شمالی (2020) و فنلاند در سال (2023) آخرین عضو ناتو هستند.
مطالب مرتبط…
اولین اقدام نظامی پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)؛ علیه صربستان
